شهرستان نی‌ریز در استان فارس با پیشینه تاریخی کهن ، آثاری ارزشمند و در خور توجه از دوره‌های مختلف تاریخی به ویژه بناهای مذهبی از سده‌های نخستین ورود اسلام به ایران را در خود جای داده است. یکی از این بناهای ارزشمند، مسجد جامع نی‌ریز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران می توان نام برد. این بنا با تأثیر از معماری ساسانی و نقشه‌ای تک ایوانی ساخته شده و در طول دوره‌های مختلف، بخش‌هایی به آن افزوده و تعمیراتی در آن صورت گرفته و در زمره آثار برگزیده از سیر تکامل هنر و تزئینات معماری ایران قرار گرفته است. کتیبه‌های گچبری این بنا علاوه بر مدارک تاریخی، حاوی مضامینی مذهبی در مدح و ستایش پیامبر و امامان شیعه بوده و به خوبی انعکاس‌دهنده اندیشه‌ها و اعتقادات پیدا و پنهان بانیان آن است. مسجد جامع کبیر نی‌ریز در نهم مرداد ماه سال ۱۳۱۲ خورشیدی به شماره192 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.